Συζήτηση για τα Προβλήματα των Αποδήμων Προσφύγων
ΑΝΤΑΠΟΚΡΙΣΗ ΤΟΥ ΚΥΠΕ
ΕΚΔΗΛΩΣΗ ΣΤΗΝ ΑΘΗΝΑ ΓΙΑ ΤΑ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ
ΤΩΝ ΚΥΠΡΙΩΝ ΑΠΟΔΗΜΩΝ ΠΡΟΣΦΥΓΩΝ
Διοργανώθηκε χθες στην Αθήνα εκδήλωση για τη συζήτηση των προβλημάτων των Κυπρίων αποδήμων προσφύγων, από την Ομοσπονδία Κυπριακών Οργανώσεων Ελλάδας (ΟΚΟΕ), την Ένωση Κυπρίων Ελλάδας (ΕΚΕ) και άλλα παροικιακά προσφυγικά σωματεία.
Προσκλήθηκαν και παρευρέθηκαν: η κ. Σκεύη Κουκουμά – Πρόεδρος της Κοινοβουλευτικής Επιτροπής Προσφύγων – Εγκλωβισμένων – Αγνοουμένων – Παθόντων, ο κ. Σοφοκλής Φυττής –Πρόεδρος της Κοινοβουλευτικής Επιτροπής Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων, ο κ. Ανδρέας Παπαπολυβίου – Πρόεδρος της Παγκύπριας Ένωσης Προσφύγων (ΠΕΠ) και ο Δρ. Άκης Πούρος – Πρόεδρος του Κεντρικού Φορέα Ισότιμης Κατανομής Βαρών (ΚΦΚΙΒ).
Η εκδήλωση άνοιξε με χαιρετισμό του κ. Γιώργου Συλλούρη – Προέδρου της ΕΚΕ που αναφέρθηκε στα χρονίζοντα προβλήματα των Αποδήμων προσφύγων, κάποια από τα οποία ενώ μπορούσαν να λυθούν προσέκρουσαν στην έλλειψη βούλησης από τα κόμματα και την πολιτεία, όπως το πχ το δικαίωμα ψήφου.
Ο Πρέσβης της Κυπριακής Δημοκρατίας κ. Κυριάκος Κενεβέζος, στο χαιρετισμό του αναφέρθηκε στο ρόλο της Πρεσβείας να καταγράφει και να μεταφέρει στην Κύπρο τα θέματα των Αποδήμων για να αναζητηθούν λύσεις.
Την κεντρική εισήγηση έκανε ο κ. Λοίζος Λοίζος, Αναπληρωτής Πρόεδρος της ΟΚΟΕ. Στην εισήγηση του ο κ. Λοίζος αναφέρθηκε στην κατάσταση ανισοτιμίας και αδικίας που έχουν βρεθεί οι απόδημοι πρόσφυγες και ιδιαίτερα εκείνοι που μετοίκησαν στην Ελλάδα μετά το 1974 οικοδομώντας την παροικία, η μεγάλη πλειοψηφία της οποίας είναι εκτοπισθέντες και παθόντες της Κυπριακής τραγωδίας. Η αδικία συνίσταται στο ότι υπάρχει άνιση μεταχείριση των απόδημων προσφύγων σε σχέση με όσους παρέμειναν στην Κύπρο. Και ενώ τα πρώτα χρόνια αυτό έγινε συνειδητά για να αντιμετωπισθούν τα πιεστικά προβλήματα στην Κύπρο, στη συνέχεια έγινε ο κανόνας με την πλήρη αγνόηση των δικαιωμάτων των αποδήμων προσφύγων. Και παρότι οι απόδημοι πρόσφυγες δεν επιβάρυναν την Δημοκρατία και συνεισέφεραν στους εναπομείναντες με εμβάσματα, αγνοήθηκαν παντελώς. Επειδή το όνειρο κάθε πρόσφυγα είναι η παλιννόστηση, οι σημερινές συνθήκες κρίσης στην Ελλάδα ιδιαίτερα τώρα με τις περικοπές που έχουν επιβληθεί στις συντάξεις τους, γίνεται σχεδόν αδύνατο και λόγω έλλειψης πόρων, στέγης και αυξημένου κόστους ζωής στην Κύπρο.
Η ισοτιμία των απόδημων προσφύγων ως πολίτες και ως πρόσφυγες επιτείνεται από την στέρηση του δικαιώματος ψήφου σε μια ομάδα που αναγκαστικά και προσωρινά βρέθηκε στο εξωτερικό. Το δικαίωμα της ψήφου δεν είναι κατοχυρωμένο ούτε στο δημοψήφισμα, καθόσον στο 2004 ψήφισαν οι έποικοι και αποκλείστηκαν οι απόδημοι και δει οι πρόσφυγες. Τονίσθηκε πως αυτό αλλοιώνει το δημογραφικό χαρακτήρα στην Κύπρο.
Ο κ. Γιώργος Λιασής – Γενικός Γραμματέας της ΟΚΟΕ κατέδειξε ότι ο σημερινός εκλογικός νόμος έρχεται σε αντίθεση με την κατοχυρωμένη καθολικότητα του δικαιώματος όλων των πολιτών στο Σύνταγμα της Κυπριακής Δημοκρατίας, που ενώ αναφέρει τις περιπτώσεις εξαίρεσης σε κανένα σημείο δεν υπάρχει εξαίρεση λόγω αποδημίας. Παραβιάζει την Ευρωπαϊκή αρχή της ισότητας και ίσης μεταχείρισης των πολιτών και δεν εφαρμόζει σχετική οδηγία της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για ανάκληση οποιωνδήποτε εμπόδιων προβάλλονται στην ενάσκηση των εκλογικών δικαιωμάτων των Ευρωπαίων. Τέλος ζητήθηκε άμεσα να συμπεριληφθούν οι απόδημοι πρόσφυγες και άλλοι παθόντες στους ασκούντες στο εξωτερικό του δικαιώματος ψήφου, ως «προσωρινά διαμένοντες στο εξωτερικό», και έγιναν προτάσεις για την ολοκληρωτική επίλυση του θέματος.
Στη συνέχεια ο κ. Λοίζος Λοίζος, Αναπληρωτής Πρόεδρος της ΟΚΟΕ, έκανε αναφορά στα προβλήματα των αποδήμων προσφύγων. Αναφέρθηκε ότι σε περίπτωση λύσης πρέπει να αρθούν οι ανισότητες και αδικίες που έγιναν ανάμεσα σε ομάδες προσφύγων, και ιδιαίτερα σε εκείνους που αναγκαστικά και προσωρινά βρέθηκαν στο εξωτερικό. Επιβάλλεται η ισότιμη μεταχείριση των απόδημων προσφύγων με όσους διαμένουν στην Κύπρο, όσον αφορά τις περιουσίες στο βορρά και στο νότο. Κατά την εφαρμογή της λύσης, πρέπει να γίνουν αναλογικά απαλλοτριώσεις ιδιοκτησιών και ανταλλαγών γης και αποζημιώσεων στο νότο για όλους χωρίς εξαιρέσεις αν κατοικούν ή όχι στην Κύπρο.
Τόνισε ότι η λύση πρέπει να είναι βιώσιμη και λειτουργική, και δίκαιη υπό τις περιστάσεις, με βάση το Διεθνές και Ευρωπαϊκό Δίκαιο, τις Συμφωνίες Κορυφής, το χάρτη Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων και τα περί Κύπρου ψηφίσματα του Ο.Η.Ε. Να προβλέπει τον τερματισμό της κατοχής, τα επεμβατικά δικαιώματα, τις ξένες εγγυήσεις και να οδηγεί σε ουσιαστική επανένωση της πατρίδας, μέσα από μετεξέλιξη της Κυπριακής Δημοκρατία σε ομόσπονδο κράτος μέσα στην Ε.Ε. για μια Κύπρο με μια διεθνή προσωπικότητα, μία αδιαίρετη κυριαρχία, μια ιθαγένεια. Μεσεβασμό στις δημοκρατικές αρχές, τα ανθρώπινα δικαιώματα και τις θεμελιώδεις ελευθερίες όλων των νομίμων κατοίκων της Κύπρου. Στην πορεία προς την λύση απαιτούνται άμεσα περισσότερα μέτρα οικοδόμησης εμπιστοσύνης: όπως η Επιστροφή της περίκλειστης πόλης της Αμμοχώστου, διάνοιγμα νέων περασμάτων, λειτουργία εκκλησιών και μοναστηριών στα κατεχόμενα, απρόσκοπτη έρευνα για τη διακρίβωση των αγνοουμένων, περισσότερες πρωτοβουλίες της τεχνικής επιτροπής για το Πολιτισμό και την Παιδεία, κ.ά.
Τέλος σε περίπτωση που η επίτευξη λύσης θα χρειαστεί επιπρόσθετο χρόνο, πρέπει να ξεκινήσουν οι διαδικασίες για να αρθούν οι αδικίες και ανισότητες απέναντι στους απόδημους εκτοπισμένους. Για το σκοπό αυτό επιβάλλεται άμεσα η καταγραφή όλων των προσφύγων και ποιες παροχές δόθηκαν αναλυτικά κατά κατηγορία και να γίνει αντιπαραβολή με το ιδιοκτησιακό καθεστώς που υπήρχε στο βορρά, όπως και σήμερα. Να γίνει πλήρης και ταχεία καταγραφή των Τουρκοκυπριακών περιουσιών (οικιών, αγροτεμαχίων, υποστατικών και επαγγελματικών χώρων) και ονομαστικός κατάλογος των χρηστών προσφύγων και μη, με όλα τα στοιχεία τους. Να εφαρμοστούν μέτρα ισότιμης κατανομής των συνεπειών της κατοχής (σύμφωνα και με τη σχετική μελέτη του Πανεπιστημίου Κύπρου, που υπολογίζει την απώλεια από την χρήση των περιουσιών σε 80 δις Ευρώ) και να φορολογηθεί η υπεραξία που προέκυψε στις ελεύθερες περιοχές εξ αιτίας των γεγονότων του 1974, προς όφελος προγραμμάτων για τους πρόσφυγες και παθόντες. Μετά από αυτά και παράλληλα πρέπει:
- Να γίνει αναδιανομή των Τ/Κ υποστατικών, εκτός της πρώτης κατοικίας που κατέχουν πρόσφυγες με βάση το ιδιοκτησιακό καθεστώς που υπάρχει στο βορρά, αποκλειστικά για χρήση και εκμετάλλευση.
- Να υλοποιηθεί η παραχώρηση πολεοδομημένης γης σε όσους δεν δόθηκαν πιστοποιητικά ιδιοκτησίας (διαμένοντες σε Τουρκοκυπριακή γη και ιδιοκτησίες)
- Να συνεχιστεί ένα πρόγραμμα υποβοήθησης και ενίσχυσης της παλιννόστησης για όσους απόδημους πρόσφυγες επιθυμούν να επιστρέψουν στην Κύπρο (στέγη, δανειοδότηση κτλ).
- Να γίνει παραχώρηση Τουρκοκυπριακών κατοικιών σε απόδημους πρόσφυγες που δεν επιθυμούν να παλιννοστήσουν άμεσα στην Κύπρο, με στόχο την επανασύνδεση με την πατρίδα, με την προϋπόθεση ότι αυτές θα επισκευασθούν από το κράτος.
- Να εφαρμοστεί το πρόγραμμα στέγασης ανάλογα με το αν ο πρόσφυγας είναι Α΄ ή Β΄ γενιάς, και να σταματήσει η παροχή στέγης για πρόσφυγες Γ΄ γενιάς για σκοπούς εξοικονόμησης πόρων προς όφελος των άλλων γενεών, και ιδιαίτερα της Α΄ και Β΄ γενιάς αποδήμων προσφύγων.
- Να γίνει πολεοδόμηση χαλίτικης & εκκλησιαστικής γης και παραχώρηση οικοπέδων σε απόδημους πρόσφυγες Α΄ και Β΄ γενιάς, προκειμένου να αποκτήσουν πρώτη κατοικία στην πατρίδα.
- Να καθιερωθεί συγκεκριμένος προϋπολογισμός για Απόδημους Πρόσφυγες και παθόντες στα πλαίσια των δράσεων του ΚΦΙΚΒ, για την αποκατάσταση της προπολεμικής φερεγγυότητας ιδιοκτητών απροσπέλαστης ακίνητης ιδιοκτησίας, ώστε να παραχωρείται επιδότηση επιτοκίου σε όσους αποφασίσουν να αποκτήσουν στέγη ή γη, να τύχουν άλλων βοηθημάτων του ΚΦΙΚΒ (σπουδές, θέματα υγείας). Το ποσό για τους Απόδημους Πρόσφυγες να ανέρχεται στο 10% του προϋπολογισμού του Φορέα.
- Να παραχωρηθεί δικαίωμα αγοράς έναντι συμβολικού τιμήματος, κατοικιών που ανήκαν στους γονείς αποδήμων προσφύγων, και απεβίωσαν προ της ψήφισης και δημοσίευσης του σχετικού νόμου περί κληρονομιάς των προσφυγικών κατοικιών.
Στην εκδήλωση παρευρέθηκαν εκπρόσωποι παροικιακών προσφυγικών σωματείων, και οργανώσεων Ελλάδας των Κυπριακών κομμάτων. Έκαναν παρέμβαση πολλοί απόδημοι πρόσφυγες που αναφέρθηκαν στα προσωπικά τους βιώματα επιβεβαιώνοντας το μέγεθος και τη διάσταση του προβλήματος.
Στην παρέμβαση τους οι παριστάμενοι βουλευτές, αναφέρθηκαν στην σημερινή κατάσταση του προσφυγικού προβλήματος. Τα προγράμματα για τους πρόσφυγες έχουν κάτω από τις σημερινές συνθήκες της οικονομικής κρίσης στην Κύπρο τερματισθεί ή ανασταλεί. Οι παρευρισκόμενοι ενημερώθηκαν για τις υφιστάμενες δυνατότητες που δίδονται στους επαναπατριζόμενους απόδημους πρόσφυγες. Οι βουλευτές θα μελετήσουν και θα μεταφέρουν τις απόψεις και θέσεις των αποδήμων προσφύγων στους αρμόδιους φορείς στην Κύπρο.
Ο Πρόεδρος της ΠΕΠ έκφρασε την πλήρη συμπαράσταση και στήριξη των απόψεων των αποδήμων προσφύγων, που αποτελεί διαχρονική της θέση.
Ο Πρόεδρος του ΚΦΙΚΒ αναφέρθηκε στη διαχρονική προσπάθεια του Φορέα για την αποκατάσταση της προπολεμικής φερεγγυότητας των ιδιοκτητών απροσπέλαστης ακίνητης ιδιοκτησίας, στην καταγραφή που ανέλαβε να κάνει ο Φορέας για τις παροχές που δόθηκαν από το 1974 σε κάθε οργανική προσφυγική οικογένεια, και την κατανομή που έγινε για χρήση των Τουρκοκυπριακών υποστατικών. Τόνισε για μια ακόμα φορά την ανάγκη για ισότιμη κατανομή του κόστους της εισβολής. Και ανακοίνωσε την ανάληψη πρωτοβουλίας για λειτουργία στα πλαίσια των δράσεων του φορέα, ειδικών προγραμμάτων για τους Απόδημους ιδιοκτήτες απροσπέλαστης ακίνητης ιδιοκτησίας.
12.12.2015
